ΑΣΚΗΤΙΚΗ του Νίκου Καζαντζάκη

Το τμήμα Ενηλίκων του Εργαστηρίου Θεατρικής Παιδείας
της ΔΚΕ ΔΗΠΕΘΕ Κομοτηνής παρουσιάζει το έργο

ΑΣΚΗΤΙΚΗ
του Νίκου Καζαντζάκη

από Σάββατο 25 Μαΐου 2024 | 21:00

στη σκηνή του ΔΗΠΕΘΕ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ

«Γράφω τώρα την Ασκητική, ένα βιβλίο mystique, όπου διαγράφω τη μέθοδο ν' ανέβει η ψυχή από κύκλο σε κύκλο ωσότου φτάσει στην ανώτατη Επαφή. Είναι πέντε κύκλοι: Εγώ, ανθρωπότητα, Γης, Σύμπαντο, Θεός. Πώς νΆ ανέβουμε όλα τούτα τα σκαλοπάτια κι όταν φτάσομε στο ανώτατο να ζήσομε όλους τους προηγούμενους κύκλους. Το γράφω επίτηδες χωρίς ποίηση, με στεγνή, επιταχτική φόρμα».

Αυτό έγραφε ο Νίκος Καζαντζάκης
στην γυναίκα του Γαλάτεια το 1923

Με επιρροή από το έργο των φιλοσόφων Νίτσε, Μπερξόν και Χέγκελ, ο Καζαντζάκης αποθέτει τον δικό του οδηγό ασκητικής, το δικό του πιστεύω/ευαγγέλιο σε ένα υποβλητικό κείμενο γεμάτο λυρικότητα, εκρηκτική δύναμη και έντονα συναισθήματα που ξεχειλίζουν από τις ποιητικές του εικόνες. Αν και η πλοκή του δεν έχει αυστηρή και κλασσική δομή ενός δοκιμίου, οι στοχασμοί και οι έννοιες έχουν καθαρότητα και αναπνέουν σ'έναν ρυθμό που ρέει άνετα μέσα από την ευφράδεια και την ποιητική απλότητα του συγγραφέα.

Οι ιδεολογικές και φιλοσοφικές θέσεις του Καζαντζάκη αποκρυσταλλώνονται και ο ίδιος θεωρούσε την Ασκητική ως «τον σπόρο απΆ όπου βλάστησε όλο το έργο του».

Η πανανθρώπινη αγωνία της ύπαρξης, η γέννηση, ο θάνατος, η έννοια της ζωή, το χρέος μας μέσα στην ύπαρξη, τι είναι ο άνθρωπος και ποια η σχέση του με τον Θεό αποσαφηνίζονται και εδώ κωδικοποιούνται οι βασικές του θέσεις μέσα από τον Ανήφορο, την αδιάκοπη προσπάθεια που τροφοδοτεί μια εσωτερική Κραυγή, η ένωση με την Φύση, τον Κόσμο, η εύρεση του θεού στον άνθρωπο, η ασκητική που θα μετουσιώσει την σάρκα σε πνεύμα και τέλος η αποκορύφωση της Σιγής, όπου θεός κι άνθρωπος γίνονται ένα, τα πάντα και το τίποτα.

Ο Νίκος Καζαντζάκης ξεκινά τη συγγραφή του έργου του, Ασκητική, το 1922 στη Βιέννη και αυτή ολοκληρώνεται το 1923 στο Βερολίνο. Το κείμενο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά το καλοκαίρι του 1927, με τον τίτλο "Salvatores Dei" (μτφρ: Σωτήρες του Θεού) και τον υπότιτλο «Ασκητική». Θα πάρει την τελική μορφή του στην τρίτη έκδοση το 1945, την οποία επιμελήθηκε ο φίλος του συγγραφέα, Παντελής Πρεβελάκης.

Το κείμενο χωρίζεται σε έξι κεφάλαια:
Α) Πρόλογος, Β) Η Προετοιμασία, Γ) Η Πορεία, Δ) Το Όραμα, Ε) Η Πράξη & ΣΤ) Η Σιγή

Έγραψε ο Καζαντζάκης, στις 22 Σεπτεμβρίου 1927, στη σύντροφό του Ελένη:

«H Ελλάδα με πνίγει, κανένας εδώ δε μου είναι σύντροφος,
κανένας δε μπορεί να νιώσει την αγωνία της ψυχής μου.
Όλοι εδώ παίρνουν την «Ασκητική» σαν έργο τέχνης,
κανένας σαν κραυγή αναζήτησης και τρόμου.
Γιατί κανένας δεν έχει μέσα του την κραυγή αυτή...».

Σκηνοθεσία- επιμέλεια: Άννα Μαχαιροπούλου
Σκηνικά - Κοστούμια: Ιωάννης Ν.Καραγκιουλμέζης
Φωτισμοί: Γιάννης Τζατζανάς.

Εμφανίζονται: Σοφία Γκουσίδη, Ειρήνη Κασσάρα, Γιώργος Κουκαλιώτης, Αναστασία Κουτσογιάννη, Θεοδώρα Μάλαμα, Χαράλαμπος Μαρουφίδης, Χριστίνα Ματσούκη, Ζωή Μυλωνά, Νεφέλη Παπαγεωργίου, Βασίλης Πετρίδης, Ιάσονας Ραπτόπουλος, Εύα Σκότη, Χριστίνα Συκάκη